Zasady otwartości danych powstałych ze środków publicznych określa Ustawa z dnia 11 sierpnia 2021 r. o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego

Artykuł 22 Ustawy brzmi:
"Dane badawcze, będące w posiadaniu podmiotów o których mowa w art . ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, podlegają bezpłatnie ponownemu wykorzystywaniu, jeżeli zostały wytworzone lub zgromadzone w ramach działalności naukowej finansowanej ze środków publicznych oraz są już publicznie udostępniane w systemie teleinformatycznym podmiotu zobowiązanego, w szczególności w repozytorium instytucjonalnym lub tematycznym. Podmiot zobowiązany, udostępniając te dane, wraz z ich udostępnieniem informuje o braku warunków ponownego wykorzystywania albo określa te warunki."

W Wyższej Szkole Policji zasady udostępniania danych badawczych określa §3 Polityki otwartego dostępu do publikacji naukowych i danych badawczych pracowników Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie:

1. Prowadzący prace naukowo-badawcze dokładają wszelkich starań w celu zapewnienia otwartego dostępu do danych badawczych wraz z powiązanymi metadanymi, w szczególności poprzez:

1) opracowanie planu zarządzania danymi badawczymi ustalającego zasady:
a) zarządzania danymi w trakcie i po zakończeniu badań,
b) precyzującego rodzaje danych zbieranych, przetwarzanych lub wytwarzanych w trakcie badań,
c) określającego stosowane w odniesieniu do danych metodologie i standardy,
d) zasady udostępniania danych i ich długoterminową archiwizację,
e) aktualizację planu zarządzania danymi badawczymi w trakcie trwania badań, o ile zachodzi taka konieczność;

2) o ile nie istnieją przeszkody formalno-prawne, publiczne udostępnienie danych badawczych tak, by każdy miał do nich dostęp w czasie i miejscu przez siebie wybranym bez ograniczeń prawnych, np. wraz z udzieleniem wolnej licencji w repozytorium wskazanym przez Pełnomocnika do Spraw Otwartego Dostępu;

3) zapewnienie, aby dane były: identyfikowalne, dostępne, zdatne do ponownego wykorzystania, użyteczne poza pierwotnym celem (dla którego zostały zebrane) oraz interoperacyjne.

2. Dopuszcza się ograniczenie przez prowadzących prace naukowo-badawcze zakresu korzystania z danych badawczych poprzez wskazanie wybranych kategorii zakresów danych i osób uprawnionych do korzystania.

Dane badawcze - są to zebrane, w wyniku różnych technik badawczych, materiały o charakterze faktograficznym (w postaci liczbowej, tekstowej, graficznej czy dźwiękowej), uznawane przez społeczność naukową za niezbędne do oceny wyników badań naukowych.

Dokument Narodowego Centrum Nauki pt.: "Wytyczne dla wnioskodawców do uzupełnienia planu zarządzania danymi w projekcie badawczym" określa je w następujących sposób:

"(...) pod pojęciem "Dane" NCN rozumie zarówno dane zebrane i dotąd nieprzetworzone, jak i dane wytworzone i poddane analizie, inne niż publikacje naukowe. Definicja ta obejmuje wszystkie możliwe formaty, zarówno cyfrowe jak i niecyfrowe (np. próbki, wypełnione kwestionariusze, nagrania dźwiękowe, itd.)."
Rodzaje danych badawczych:
  • surowe - zebrane, ale nie przeanalizowane,
  • obserwacyjne - przechwytywane w czasie rzeczywistym (np. odczyty czujników, dane telemetryczne, wyniki anonimowych ankiet), często unikalne, ponieważ nie można ich "odzyskać",
  • eksperymentalne - uzyskane ze sprzętu laboratyjnego w kontrolowanych warunkach, powtarzalne, ale często bardzo kosztowne,
  • dane z symulacji - zebrane podczas testów badających rzeczywiste lub teoretyczne systemy (np. modele ekonomiczne),
  • dane pochodne / skompilowane - wyniki analiz danych albo dane agregowane z różnych źródeł,
  • dane referencyjne - poprawione lub organiczne zbiory danych, zwykle recenzowane, publikowane i selekcjonowane (dane GUS).
Plan zarządzania danymi badawczymi opisuje to co będzie się działo z danymi w trakcie projektu badawczego oraz po jego zakończeniu. Jest to "żywy" dokument - można go zmieniać w trakcie trwania projektu.

Zarządzanie danymi obejmuje wszystkie aspekty związane z gromadzeniem, przetwarzaniem, organizowaniem i dokumentowaniem danych badawczych, a także sposobu ich przechowywania, ochrony i udostępniania.

We wszystkich planach zarządzania danymi badawczymi można znaleźć pewne wspólne elementy:
  • zagadnienia związane z wytworzeniem / pozyskaniem danych,
  • formaty plików i ich nazewnictwo, przechowywanie danych,
  • opis sposobu dostępu do danych i informacje o ich ponownym wykorzystaniu,
  • aspekty prawne i etyczne,
  • kwestie finansowe, infrastrukturalne i kompetencyjne.
Szczegółowość opisu i jego zakres zależą od prowadzonych badań i od wymagań grantodawcy.

Dane podstawowe, opis projektu:
  • Tytuł projektu,
  • Nazwisko i imię kierownika projektu / autora planu,
  • Dane kontaktowe,
  • Numer projektu / grantu / ID,
  • Podsumowanie projektu opisujące cel zbierania danych,
  • Opis instytucjonalnej polityki zarządzania danymi badawczymi.

Gromadzenie danych:
  • Jakie dane będą zbierane podczas badań?
  • Jak będą gromadzone?
  • Czy istnieją już dane, które można ponownie wykorzystać?
  • Jakich standardów lub metodologii trzeba użyć, aby wytworzyć dane?
  • Czy wybrane formaty i oprogramowania umożliwiają udostępnianie i długotrwałe przechowywanie danych?
  • Strukturyzacja oraz nazewnictwo folderów i plików, w których przechowywane będą dane?
  • Jakie procesy będą zastosowane, aby zapewnić odpowiednią jakość danych?

Dokumentacja i metadane:
  • Jakie informacje są niezbędne, aby dane mogły być odczytane i zinterpretowane w przyszłości?
  • Ile czasu i wysiłku będzie potrzeba na stworzenie dokumentacji pomocniczej, czy jest odpowiedni ich zasób (czasu i wysiłku).
  • Jaka dokumentacja i metadane będą opisywać dane?
  • W jaki sposób powstanie ta dokumentacja i metadane?
  • Które standardy metadanych będą użyte i dlaczego te?

Zagadnienia prawne i etyczne:
  •  Czy są wymagane zgody na udostępnianie i przechowywanie danych?
  • Jak będzie chroniona tożsamość uczestników badań? (np. czy będzie zastosowana anonimizacja?)
  • Czy udostępnianie danych zostanie obłożone embargiem lub ograniczone (np. z powodu publikacji lub ubiegania się o patent)?
  • Jaka będzie zastosowana licencja na wykorzystywanie danych?

Przechowywanie danych i tworzenie kopii zapasowych:
  • Gdzie będą przechowywane dane, jaki ma to wpływ na tworzenie kopii zapasowych, dostęp do danych i ich bezpieczeństwo?
  • Czy jest miejsce na przechowywanie danych, czy potrzebne są fundusze na pokrycie kosztów przechowywania danych?
  • Kto będzie odpowiedzialny za tworzenie backupów i odzyskiwanie danych?
  • Jakie są zagrożenia dla bezpieczeństwa danych i jak nimi zarządzać?
  • W jaki sposób będzie zapewniony bezpieczny dostęp do danych dla wszystkich współpracowników? 

Seleckja danych i ich ochrona:
  • Jaki będzie najlepszy sposób przechowywania danych (wybór repozytorium)?
  • Które dane należy zachować, a które zniszczyć z powodów wynikających z umów i regulacji prawnych?
  • Jakie jest możliwe do przewidzenia inne zastosowanie badawcze dla zgromadzonych danych?
  • Jaki jest plan długoterminowego przechowywania bazy danych?
  • Jaki jest koszt przygotowania, przechowywania i udostępniania danych?

Udostępnianie danych:
  • Z kim będą współdzielone dane i na jakich warunkach?
  • Kiedy będzie otwarty dostęp do danych?
  • Czy wymagane są jakieś ograniczenia dotyczące udostępniania danych?
  • Jakie działania będą podejmowane, aby pokonać lub zminimalizować ograniczenia w dostępie?

Obowiązki i zasoby danych:
  •  Kto jest odpowiedzialny za zrealizowanie Planu, oraz za jego sprawdzenie i poprawienie?
  • Jak zostaną rozdzielone obowiązki między partnerami w projekcie badawczym?
  • Jakie zasoby są potrzebne, aby zrealizować plan?
  1. Czy dane wtórne wytworzone w trakcie realizacji projektu mogą być przechowywane po zakończeniu projektu w repozytorium Wyższej Szkoły Policji?
    Odp. Będą deponowane w kolekcji instytucjonalnej WSPol w repozytorium RepOD, prowadzonym przez ICM Uniwersytetu Warszawskiego.

  2. Czy dane wtórne mogą być przechowywane w repozytorium Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie przez 10 lat?
    Odp. Będą przechowywane bezterminowo.

  3. Jaki jest adres internetowy repozytorium Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie?
    Odp. https://repod.icm.edu.pl/

  4. Czy repozytorium danych Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie przestrzega zasad FAIR Data?
    Odp. RepOD przestrzega zasad FAIR.

  5. Czy Wyższa Szkoła Policji tworzy regularne kopie zapasowe danych zgromadzonych w repozytorium danych?
    Odp. RepOD tworzy takie kopie.

  6. Jakie unikalne identyfikatory można zastosować do danych wtórnych i kto powinien je wytworzyć (uzyskać) i przydzielić do poszczególnych zbiorów?
    Odp. DOI, otrzymuje się od administratora RepOD.

  7. Czy w Wyższej Szkole Policji funkcjonuje specjalista ds. jakości danych odpowiedzialny za ocenę zgormadzonych zbiorów?
    Odp. Nie, propagatorzy otwartego dostępu zgłaszają postulat stworzenia nowego zawodu tzw. „data steward” ale u nas nie ma kogoś takiego.

  8. Kto odpowiada za zarządzanie danymi po umieszczeniu ich w repozytorium Wyższej Szkoły Policji, a więc kto będzie opiekunem danych w rozumieniu zapisów Narodowego Centrum Nauki?
    Odp. Po zamieszczeniu danych w RepOD za ich bezpieczeństwo odpowiada administrator ale dysponentem jest autor za pośrednictwem osoby wprowadzającej dane – pracownika IKB.

  9. Czy udostępnienie danych w repozytorium Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie będzie wiązało się z kosztami? Jeżeli tak, jakie to będą koszty i w jaki sposób będą uregulowane?
    Odp. Udostępnienie danych odbywa się bezkosztowo.

  10. Jakie standardy metadanych wykorzystywane są do opisu danych przechowywanych w repozytorium Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie? Przykłady: DDI - Data Documentation Initiative, Encoded Archival Description (EAD).
    Odp. W kolekcji WSPol będzie możliwość skonfigurowania tego, jakie schematy metadanych będą wykorzystywane przy wprowadzaniu danych. Aktualnie w repozytorium dostępne są: schemat metadanych cytowania zawierający minimalny zestaw metadanych konieczny do nadania numeru ODI, schemat metadanych geoprzestrzennych, schemat metadanych dla nauk społecznych i humanistycznych, astronomii i astrofizyki oraz nauk o życiu. Eksport wprowadzonych metadanych możliwy jest natomiast w formatach: DDI, JSON-LD, OAI_ORE, JSON, DataCite, OpenAIRE oraz Dublin Core. Biorąc pod uwagę specyfikę dziedzinową WSPol, prawdopodobnie najważniejsze będą schematy DataCite (ważny dla wszystkich bez wyjątku) oraz DDI (dla nauk społecznych), a także OpenAIRE ze względu na wymogi NCN (odp. Wojciech Fenrich, ICM UW).

  11. Jak przedstawia się procedura przeniesienia danych zgormadzonych i wytworzonych w projekcie do repozytorium Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie.
    Odp. Wszystko zostało opisane w Zarządzeniu nr 79/2022 Komendanta-Rektora Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie z dnia 10 czerwca 2022 r. w sprawie zasad, trybu przekazywania oraz zamieszczania w otwartym repozytorium danych badawczych.

Godziny otwarcia

Wypożyczalnia

Poniedziałek - środa: 10:00 - 20:00
Czwartek - piątek: 10:00 - 15:30
Sobota: 10:00 - 15:00

Informacja naukowa

Poniedziałek - środa: 12:00 - 15:30
Czwartek - piątek: 10:00 - 15:30



Czytelnia

Poniedziałek - środa: 12:00 - 20:00
Czwartek - piątek: 10:00 - 15:30
Sobota: 10:00 - 15:00

Dane kontaktowe

Biblioteka Akademii Policji w Szczytnie

ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 111
12-100 Szczytno

biblioteka@apol.edu.pl
Tel. 47 733 5425