Creative Commons to międzynarodowy projekt oferujący darmowe rozwiązania prawne i inne narzędzia służące zarządzaniu przez twórców prawami autorskimi do swoich utworów.
Podstawowym narzędziem Creative Commons są licencje prawne pozwalające zastąpić tradycyjny model „Wszystkie prawa zastrzeżone” – przy jednoczesnym poszanowaniu zasad prawa autorskiego.
Licencje Creative Commons wykorzystują prawo autorskie, aby umożliwić autorowi przekazanie innym części przysługujących mu praw. Nie wymagają całkowitego zrzeczenia się praw autorskich. Autor ma do wyboru zestaw czterech różnych warunków udostępniania swojego utworu:
Uznanie autorstwa (BY) - wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać i wykonywać objęty prawem autorskim utwór oraz opracowane na jego podstawie utwory zależne pod warunkiem, że zostanie przywołane nazwisko autora pierwowzoru.
Na tych samych warunkach (SA) - wolno rozprowadzać utwory zależne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.
Użycie niekomercyjne (NC) - wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać i wykonywać objęty prawem autorskim utwór oraz opracowane na jego podstawie utwory zależne jedynie co do celów niekomercyjnych.
Bez utworów zależnych (ND) - wolno kopiować, przedstawiać i wykonywać utwór jedynie w jego oryginalnej postaci – tworzenie utworów zależnych nie jest dozwolone.
W zgodzie z ideą otwartego dostępu i zasadą maksymalizacji korzyści, publikując treści w otwartym dostępie, rekomenduje się udzielanie dwóch licencji:
CC BY - Creative Commons Uznanie autorstwa
CC BY-SA – Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach
Pozostałe warunki, a więc NC (Użycie niekomercyjne) oraz ND (Bez utworów zależnych) według najnowszych rekomendacji Budapesztańskiej Inicjatywy Open Access nie realizują idei otwartego dostępu. Licencje zawierające te warunki w istocie realizują jedynie postulat dostępności, a nie wolnego i otwartego dostępu.